lub część nieruchomości budynkowej
Aby wyodrębnić lokal, w którymkolwiek z trybów, właściciel powinien w pierwszej kolejności złożyć wniosek do Starosty o wydanie zaświadczenia, o samodzielności lokalu.
Odrębna własność lokalu może zostać ustanowiona w 3 trybach:
- Odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości (właściciel ustanawia wówczas odrębną własność „dla siebie”) – dla powstania własności w drodze tej czynności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej.
Najważniejsze zasady jak wyodrębnić lokal to:
- ustanowienie odrębnej własności samodzielnego lokalu następuje m.in. zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – nie dotyczy to jednak budynków, które istniały przed 1 stycznia 1995 r. lub wybudowanych później, gdy właściciel otrzymał pozwolenie przed tą datą,
- wyodrębnienie lokalu w domu jednorodzinnym jest możliwe, przy czym odrębną nieruchomość mogą stanowić co najwyżej dwa samodzielne lokale mieszkalne – zasada ta nie ma zastosowania do budynków, które zostały wybudowane na podstawie pozwolenia na budowę wydanego przed 11 lipca 2003 r.
- samodzielny lokal mieszkalny musi spełniać określone normy dotyczące samodzielności – musi stanowić wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku izbę (zespół izb) przeznaczoną na stały pobyt ludzi, która wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służy zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.
Aby możliwe było wyodrębnienie lokalu mieszkalnego, właściciel nieruchomości musi uzyskać od Starosty potwierdzenie spełnienia powyższych wymagań. Takie potwierdzenie jest wydawane w formie zaświadczenia.
- Umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu.
Umowne wyodrębnienie lokalu, a w konsekwencji jego sprzedaż uzależniona jest od spełnienia wymogów wskazanych w ustawie o własności lokali. Niespełnienie wskazanych tam warunków, tj. formy aktu notarialnego i wpisu do księgi wieczystej, powoduje nieskuteczność wyodrębnienia oraz przeniesienia własności.
- Orzeczenie sądu znoszące współwłasność.
Sąd, znosząc współwłasność nieruchomości, nie orzeka o jej podziale przez wyodrębnienie lokalu, a ustala udziały współwłaścicieli w nieruchomości.